Οι ελιές (ή σπίλοι, όπως λέγονται ιατρικά) είναι συνήθως ακίνδυνες και συχνές σε κάθε τύπο δέρματος. Ωστόσο, κάποιες αλλαγές σε μια ελιά μπορεί να είναι σημάδι ότι χρειάζεται έλεγχος από δερματολόγο. Ποια είναι τα «καμπανάκια» που πρέπει να προσέξεις;
Ο κανόνας ABCDE – Πώς να ελέγχεις μια ελιά
Ένας απλός και χρήσιμος τρόπος να παρατηρείς τις ελιές σου είναι ο κανόνας ABCDE:
- A – Asymmetry (Ασυμμετρία): Αν το ένα μισό της ελιάς δεν μοιάζει με το άλλο.
- B – Border (Περίγραμμα): Αν έχει ακανόνιστο, οδοντωτό ή θολό περίγραμμα.
- C – Color (Χρώμα): Αν έχει πολλά χρώματα (μαύρο, καφέ, κόκκινο, γκρι).
- D – Diameter (Διάμετρος): Αν έχει μέγεθος μεγαλύτερο από 6 χιλιοστά (όσο μια γόμα μολυβιού).
- E – Evolving (Εξέλιξη): Αν αλλάζει σε μέγεθος, σχήμα, υφή ή εμφανίζει συμπτώματα (φαγούρα, αιμορραγία, πόνο).
Άλλα σημάδια που ΔΕΝ πρέπει να αγνοήσεις
- Αιμορραγία χωρίς να έχει προηγηθεί τραυματισμός.
- Ξαφνική φαγούρα ή κάψιμο σε μια συγκεκριμένη ελιά.
- Ξεφλούδισμα, σχηματισμός κρούστας ή έκκριση υγρού.
- Αν εμφανιστεί νέα ελιά μετά τα 30 που ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
- Άτομα με πολλές (>50) ελιές ή δυσπλαστικούς σπίλους.
- Ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία.
- Άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα, φακίδες, ή κόκκινα μαλλιά.
- Οικογενειακό ιστορικό μελανώματος ή άλλου δερματικού καρκίνου.
Πρόληψη = Προστασία
- Χρησιμοποίησε αντηλιακό με υψηλό SPF κάθε μέρα.
- Απόφυγε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ειδικά τις μεσημεριανές ώρες.
- Φόρα καπέλο και προστατευτικά ρούχα όταν εκτίθεσαι στον ήλιο.
Πότε να επισκεφθείς δερματολόγο;
Αν δεις οποιαδήποτε αλλαγή σε κάποια ελιά, ακόμα κι αν σου φαίνεται μικρή.
Αν έχεις οικογενειακό ιστορικό μελανώματος ή πολλές ελιές.
Για προληπτικό έλεγχο μια φορά το χρόνο (ή συχνότερα, αν σου το συστήσει ο δερματολόγος σου).
Ο δερματολογικός έλεγχος σπίλων (χαρτογράφηση) μπορεί να σώσει ζωές.
Μην περιμένεις την “επικίνδυνη ελιά”. Προγραμμάτισε έγκαιρα τον έλεγχό σου.